Dat het moederen niet stopt als je kinderen zelf kinderen krijgen, heb ik vaak ondervonden bij m'n eigen meme. Hoewel haar dochter bijna zestig was, bleef ze toch bezorgd over haar doen en laten. (iets wat m'n lokaalcollega ongetwijfeld kan beamen :) )
Vandaag is het Moederdag en vieren we onze moeders en wat ze dagelijks voor ons doen en betekenen. Afgelopen week werd mijn eigen moeder 60 jaar, een mijlpaal die we (coronaproof) met toeters en bellen vierden. We hebben immers haar laatste dagen als dartele vijftiger ook in de bloemetjes gezet.
Na alle zottigheid sta je dan wel eens stil bij hoe dierbaar haar aanwezigheid wel is. Enkele jaren geleden deed mijn moeder immers een anafylactische shock op medicatie. Had mijn broer niet ingegrepen, waren we haar waarschijnlijk verloren die dag. Ik zag mijn moeder pas terug op de spoedafdeling, rillend op een ziekenhuisbed. Nooit zal ik vergeten hoe fragiel ze er uitzag, die immer sterke vrouw op haar tractor. Voor het eerst in mijn leven besefte ik dat geen mama vanzelfsprekend mag zijn.
Kinderen, schone kinderen en kleinkinderen... met z'n allen hebben we er een onvergetelijke verjaardag van gemaakt voor haar. Ze heeft immers hard gewerkt in haar leven om ons, haar kinderen, het mooie leven te kunnen geven dat we nu hebben. Met glunderende oogjes was ze naar ons spandoek aan het hek komen gluren en wat blonk ze hard achter haar versierde loopkarretje. Even leken de rollen omgedraaid en zag m'n moeder er even jong uit als m'n dochters. Daar doen we het voor...
'Mama, mijn tweede boek is af!' Ik wou dat het mijn woorden waren, maar ze komen uit de mond van mijn oudste dochter, vijf jaar op dat moment. 'Ik ga het jou eens voorlezen, dan kan je eens voelen hoe leuk het is om voorgelezen te worden.' Met die woorden word ik uitgenodigd om kind te zijn en zij mama. En ze heeft gelijk: het is heel erg leuk om voorgelezen te worden! Zo eenvoudig kan het soms zijn...
Ontredderd en fatalistisch komt ze enkele dagen later aangelopen: haar kunstwerk is hopeloos verloren, om zeep! Een peinzende blik en creatieve oplossing later kijkt ze vol bewondering naar me op. Mijn mama weet altijd raad, zie ik haar (nu nog) denken. Wanneer ik haar even later streng toespreek, vullen die schoteltjes van oogjes zich tot bodemloze poelen. Hoe diep woorden van je moeder of vader bij je als kind binnenkomen, was ik even vergeten.
Soms ervaar ik het ouderschap als een stoelendans tussen ouder en kind: bij het stoppen van de muziek blijk je soms van stoel gewisseld. Zelf de wereld opnieuw ervaren op kinderformaat, genietend van jeugdsentiment: in een verrassende herontdekking in de speelgoedwinkel dat je favoriete speelgoed - in gepimpte versie weliswaar - nog steeds verkocht wordt of verwonderde kreten tijdens 'Disney on ice' die niet alleen van je kinderen maar ook jezelf blijken te komen. Terwijl we beiden gniffelen om doorzichtige grapjes speuren mijn dochters ogen mijn gezicht peilend af, op zoek naar signalen die mijn gemoed blootleggen. Die scherpe blik in haar ogen die mij nauwlettend in de gaten houdt. Die oude, bezorgde moederblik hoort niet in dat kinderlijfje, bedenk ik me terwijl ik terugkijk in haar donkerblauwe ogen. Die blik, vervuld met onvoorwaardelijke liefde, zoals die alleen een kind toebehoren kan. Handen wrijven haren uit mijn ogen en strelen zachtjes over mijn wang. Zelfs zonder elkaar aan te kijken vertraagt onze hartslag en daalt de rust neer. Genietend van het aaien en geaaid worden. Na de drukte van het ontdekken, verkennen, experimenteren, ... valt de mallemolen van het leven even stil. Gewoon genieten van het moment dat zich even impulsief en chaotisch als een kleuter aandient. Haar lijfje soest onder de kalmerende beweging van haar aaiende hand en ik val in slaap. Net als zij. Thuiskomen. Bij elkaar. En onszelf.
Het ouderschap draagt een kwetsbaarheid met zich mee. Nu zie ik beter hoe mijn moeder naar mij kijkt, hoe sterk mijn meningen binnen komen. Hoeveel ouders van zichzelf aan hun kinderen geven, beseffen kinderen pas als ze zelf aan het roer staan. Vroeger begreep ik die afgepeigerde moeders niet, nu ben ik er één van. Terwijl mijn kinderen al klagen als er moet opgeruimd worden (kenden ze het woord 'slavenarbeid', was het zeker al gevallen) hoor ik mijn moeder uit mijn eigen mond rollen.
Als jongvolwassenen nemen ons voor hoe we het zelf wél en niet zullen doen volgens de waarden die we belangrijk vinden, hoe we in het leven staat,... misschien wil je in de voetsporen van je ouders treden of net niet... Hoe dan ook worden je waarden door hen beïnvloed. Maakte je een vliegende start of eerder een voorzichtige aanzet, ongetwijfeld sneuvelen enkele goede voornemens ergens onderweg. Simpelweg omdat een mens ook gewoon maar een mens is en je steeds meer op je ouders gaat lijken. Kinderen maken het leven intenser. In elke betekenis van het woord. Vanaf het moederen of vaderen binnensluipt, herinner je je beetje bij beetje weer details uit je eigen jeugd, die gelukkig enkel vergeten leken.